Met deze 11 tips kun jij het ook!
Interviewen is echt een vak apart. Gelukkig zijn er in Nederland een aantal journalisten die de kunst goed verstaan. Maar je hebt niet voor ieder interview een journalist nodig.
Je kunt een tekstschrijver inschakelen 😉 óf lekker zelf aan de slag gaan met onderstaande tips!
1) Wat is het doel van het interview?
Voor je aan de slag gaat, is het belangrijk te weten wat je met het interview wil bereiken. Wil je je lezer informeren over een bepaald onderwerp, of wil je iemand laten vertellen over jullie samenwerking? Of wil je misschien aan kandidaten laten zien hoe leuk jouw bedrijf is als ondersteuning bij een vacaturetekst? Het doel van het interview bepaalt de insteek en je vragen.
2) Doe onderzoek
Wat je doel ook is, zorg dat je goed beslagen ten ijs komt. Dus zorg dat je weet waar je het over hebt. Het is niet alleen belangrijk in ieder geval de basisbeginselen van het onderwerp te weten. Je moet ook weten wie er tegenover je zit, wat zijn of haar achtergrond is, hoe hij tegen het het onderwerp aankijkt. Dus doe altijd onderzoek! Open je browser, zoek je gesprekspartner op, bekijk zijn socialmediaprofielen en kijk of hij al eerder iets zei over het onderwerp.
3) Zorg voor voldoende vragen
Zonder vragen geen interview. Zorg ervoor dat je altijd voldoende, nee teveel, vragen hebt voorbereid! Je hoeft ze niet allemaal te stellen. Maar het kan zomaar gebeuren dat de helft van je vragen door het antwoord op die ene vraag volledig overbodig wordt. Dan wil je niet ineens zonder vragen zitten. Een flinke waslijst aan vragen is daarom echt geen overbodige luxe.
4) Bereid je gesprekspartner voor op het interview
Ook voor je gesprekspartner is een goede voorbereiding het halve werk. Vertel hem dus wat het doel van het interview is, waar het over gaat, wat jouw insteek is en hoe lang het ongeveer gaat duren. Dan weet hij van tevoren wat hij kan verwachten en kan ook hij zich voorbereiden.
Vraagt je gesprekspartner de vragen vooraf per mail te ontvangen? Dat gebeurt nogal eens. Zelf ben ik daar geen voorstander van. En dat is niet omdat ik mijn gesprekspartner in het ongewisse wil laten, maar omdat je nou eenmaal een veel leuker gesprek voert wanneer de antwoorden spontaan zijn. En een leuk gesprek zorgt automatisch voor een leuker artikel.
5) Check je tools
Het klinkt misschien als een open deur, maar controleer altijd je pennen, potloden, notitieblok of opnameapparatuur. Zit er voldoende inkt in je pen? Heb je een reservepen bij je? Is je potlood geslepen? Zitten er niet allemaal losse vellen in je notitieblok, die eruit dwarrelen op het moment dat je hem te voorschijn tovert? Heb je voldoende opslagcapaciteit vrij op je dictafoon of smartphone? Is de batterij opgeladen? Alles gecheckt?
Controleer ze voor de zekerheid nog maar een keer!
6) Fijne sfeer
Begin je interview altijd met een paar onschuldige vragen of opmerkingen, misschien zelfs een grapje. Dat breekt het ijs en maakt dat de rest van het gesprek soepel verloopt. Vertel je gesprekspartner nog eens waar het interview over gaat en geef hem de ruimte om daar vragen over te stellen. Wanneer je dan daadwerkelijk aan je interview begint, zijn alle knagende onzekerheden verdwenen. Neem je het gesprek op? Laat dat dan ook weten en vraag of het een probleem is.
7) Luister en maak notities
Hoewel goede vragen natuurlijk super belangrijk zijn, is het misschien nog wel belangrijker om aandachtig te luisteren naar wat je gesprekspartner te zeggen heeft. Luister dus intensief en vraag door. Ook wanneer je niet zeker weet of je het antwoord goed begrepen hebt, vraag je door. Herhaal eventueel wat je dénkt dat hij bedoelde, vat zijn antwoorden samen.
Jouw aandacht is volledig op je gesprekspartner gericht. Af en toe maak je notities van dingen die je écht niet mag vergeten, maar de focus ligt op het gesprek. Precies om die reden is het niet aan te raden notities te maken op je laptop. Zo’n apparaat zorgt voor een ‘muur’ tussen jou en je gesprekspartner en zorgt ervoor dat jij je niet volledig op het gesprek kunt richten.
8) Ben niet bang voor stilte
We hebben de neiging stiltes op te willen vullen, omdat we ons ongemakkelijk voelen. Dat is een menselijke reflex die je tijdens een interview echt moet onderdrukken. Je gesprekspartner heeft af en toe even tijd nodig om over jouw vraag of zijn antwoord na te denken. Geef hem die tijd. Krijg niet de neiging om de stilte op te vullen of hem woorden in de mond te leggen. Wacht gewoon rustig af. Die stilte duurt echt niet voor altijd!
9) Duidelijke afspraken
Aan het eind van je interview bedank je natuurlijk je gesprekspartner voor het fijne gesprek. Is tijdens het interview de insteek van het verhaal veranderd door de antwoorden die hij gaf en de kant die het gesprek daardoor opging? Vertel dat dan.
Vertel ook duidelijk wat de volgende stappen zijn:
- Wanneer ga je het interview uitwerken?
- Wanneer verwacht je een eerste opzet van het artikel klaar te hebben?
- Krijgt hij het artikel nog te lezen voor het gepubliceerd wordt?
- Heeft hij dan de mogelijkheid om nog dingen aan te laten passen?
- Wanneer wordt het artikel gepubliceerd?
- Krijgt hij een exemplaar? En is dat dan via een url of is het een hard copy?
10) Werk het interview direct uit
Nou ja, direct is misschien een beetje snel, maar doe het in ieder geval nog diezelfde dag. Wanneer ik klaar ben met een interview heb ik altijd even een paar uur nodig om het gesprek te verwerken. In die uren krijgt het uiteindelijke artikel vaak al vorm, omdat bepaalde passages uit het gesprek dan op hun plaats vallen. Zodra ik een beetje bijgetankt heb, ben ik klaar om het gesprek uit te gaan werken.
In eerste instantie is dat niet meer dan letterlijk uittypen wat er gezegd is. Vraag, antwoord, vraag, antwoord… Hiermee leg je de basis voor je artikel. Daarna begint het leuke werk: Net zo lang schuiven met tekst tot het een leuk, informatief en goed lopend verhaal is!
Daarna laat je je tekst even liggen en leest hem nog een keer door. Of je laat er een redacteur naar kijken, dat kan natuurlijk ook.
11) Houd je aan gemaakte afspraken
Eigenlijk spreekt dit voor zich. Kom de afspraken die je met je gesprekspartner maakte altijd na. Lukt het je niet om het concept op tijd naar hem toe te sturen? Laat het hem dan weten!
Verwerk eventuele opmerkingen vervolgens en laat hem het artikel, of de betreffende passage, nog een keer nalezen, om er zeker van te zijn dat je zijn intentie goed verwoord hebt. Klaar? Dan is het tijd om te publiceren!
Nu jij!
Met deze tips kun je zeker aan de slag met je (eerste) interview. Heb je nog wat meer inspiratie nodig? Luister dan eens naar de podcast Everything is alive. In deze podcast wordt telkens een object geïnterviewd. Klinkt raar? Geloof me, je krijgt er zeker inspiratie van en de serie is absoluut de moeite waard!